Τι είναι τα Μελτέμια;

Όλοι μας γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει για τους ανέμους του Αιγαίου που ονομάζονται Ετησίες ή κατά την Τούρκικη ονομασία τους Μελτέμια και εμφανίζονται κατά την θερινή περίοδο. 

Η ετυμολογία της λέξης Μελτέμι είναι τουρκικής προέλευσης. Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ετήσιο (πληθ. Ἐτησίαι). 

Τα μελτέμια ανήκουν γενικά στη κατηγορία των

>>>>>>>>>>>

εποχικών ανέμων.

Δημιουργούνται λόγω συνδυασμού του θερμικού χαμηλού των Ινδιών που επεκτείνεται μέχρι την μέση Ανατολή και την Κύπρο, με τον αντικυκλώνα των Αζόρων όταν επεκτείνεται μέχρι τα Βαλκάνια ή με τους αντικυκλώνες της Ευρώπης. 

Στο μεταξύ, το χαμηλό των Ινδιών βαθαίνει εξαιτίας της υψηλής θερμοκρασίας στη Μέση Ανατολή το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να αυξάνει σημαντικά η διαφορά πιέσεων μεταξύ των Βαλκανίων (Υψηλό) και του χαμηλού (Μ. Ανατολή).

Αυτή η μεγάλη διαφορά πιέσεων, προκαλεί τους πολύ ισχυρούς ανέμους στο Αιγαίο.

Τη νύχτα, οι βοριάδες και άρα το μελτέμι, εξασθενεί σημαντικά, λόγω της θερμοκρασίας που πέφτει σημαντικά στη Μ. Ανατολή, ανεβάζοντας έτσι την πίεση, με αποτέλεσμα να εξασθενεί το χαμηλό, και να μικραίνει έτσι η διαφορά πιέσεων μεταξύ του αντικυκλώνα των Βαλκανίων και του χαμηλού της Ανατολής.

Η διεύθυνση των ανέμων αυτών στο βόρειο Αιγαίο είναι από ΒΔ. διευθύνσεις, στο κεντρικό από βόρειες και Β/Α, στο νότιο Αιγαίο και Κρητικό πέλαγος από ΒΔ., φθάνοντας μέχρι δυτικές διευθύνσεις κυρίως στη Ρόδο.

Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο έχουν την μεγαλύτερη ένταση η οποία φτάνει η ξεπερνάει τα 8 μποφόρ. Είναι πολύ σπάνιο δε, να περάσει το καλοκαίρι και να μην υπάρξει μέρα στην οποία η ένταση του μελτεμιού να μην ξεπεράσει τα 8 μποφόρ.

Πολλές μετρήσεις αρκετών ετών οδηγούν στην διατύπωση των παρακάτω κανόνων:

α. Όταν στο Αιγαίο επικρατούν ετησίες άνεμοι με ένταση 9 μποφόρ, στο νότιο Ευβοϊκό η έντασή τους είναι 8 και στον Σαρωνικό 7-8.

β. Οταν στο Αιγαιο επικρατουν Ετησιες άνεμοι εντάσεως 8 μποφόρ στο νότιο Ευβοϊκό η ένταση τους είναι 7 και στο Σαρωνικό 5-6

γ. Όταν στο Αιγαίο επικρατούν Ετησίες άνεμοι εντάσεως 7 μποφόρ στο νότιο Ευβοϊκό η ένταση τους είναι 6 και στο Σαρωνικό 4-5

δ. Όταν στο Αιγαίο επικρατούν Ετησίες άνεμοι εντάσεως 5-6 μποφόρ, στον Σαρωνικό επικρατούν οι θαλάσσιες αύρες

ε. Η θάλασσα του Θερμαΐκού και το Θρακικό επηρεάζονται λιγότερο από τα Μελτέμια και το Ιόνιο σχεδόν καθόλου.

Τα Μελτέμια ενισχύονται την ημέρα και εξασθενούν το βράδυ. Αυτό οφείλεται σε θερμικά αίτια. Τη νύχτα δημιουργείτε αναστροφή της θερμοκρασίας στην κατώτερη ατμόσφαιρα που γίνεται έντονη πάνω από τις ηπειρωτικές περιοχές της Ελλάδας και της Τουρκίας με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η μεταφορά ορμής από τα ανώτερα στρώματα προς την επιφάνεια, ενώ την ημέρα που συνήθως δεν υπάρχει αναστροφή της θερμοκρασίας, η ελεύθερη μεταφορά της ορμής αυξάνει τα Μελτέμια. Υπάρχει βέβαια και η επιρροή της θαλάσσιας αύρας η οποία την ημέρα τοπικά αυξάνει την ένταση στους Ετησίες ανέμους. Η αυξομείωση των ετησίων παρατηρείτε εφ'όσον η ένταση δεν ξεπερνάει τα 7 μποφόρ. Αν η ένταση είναι 8 η και περισσότερο τότε οι Ετησίες άνεμοι διατηρούνται και την νύχτα με την ίδια ένταση.

Γενικά οι καιρικές συνθήκες που συνοδεύουν τις ετησίες ή μελτέμια είναι αίθριος ουρανός και κυματώδης θάλασσα. Αυτό επιβάλλει πολλές φορές τη διακοπή δρομολογίων μικρών σκαφών, ιδίως την ημέρα όπου και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ένταση και μάλιστα κατά τις ώρες της μεγαλύτερης τιμής θερμοκρασίας.

e-Nautilia.gr

Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες απο το βιβλίο »Ναυτική Μετεωρολογία» του κ. Κασιμίδη